Ortodonti (Diş Teli) nedir?
Ortodonti, diş-çene-yüz bölgesini ilgilendiren bozuklukların oluşmasını önlemek; mevcut bozuklukların ilerlemesini durdurmak ve tedavi etmek; bununla birlikte iyi bir estetik ve fonksiyon (ısırma, çiğneme, konuşma, gülme) sağlamayı hedefleyen uzmanlık dalıdır.
Ortodonti Muayene Ne Zaman Yapılmalıdır?
Ortodonti tedavi her yaşta uygulanabilir. Ancak özellikle çeneleri de ilgilendiren sorunlar varsa, büyüme-gelişmeden de yararlanabilmek için çocukların tam buluğ çağına girmeden önce (10-12 yaş) muayeneye getirilmesi gerekmektedir.
5-6 yaşlarındaki çocuklarda ise büyüme ve gelişimi bozabilecek sorunların erkenden saptanabilmesi için ortodonti muayene çok yararlıdır. Bazı durumlarda da sorun erkenden belirlendiği halde, ortodonti uzmanı çocuğu belirli aralıklarla kontrole çağırarak tedavi için en uygun zamanı bekleyebilir.
Bu yaşlarda uygulanabilen koruyucu ve önleyici ortodonti tedaviler sayesinde ileride kapsamlı tedavileri gerektirecek bozukluklar, görece basit ve kısa girişimlerle önlenebilir. Çene bozuklukları erken dönemde tedavi edilmezse, 18 yaşından sonra ortognatik cerrahi ile kombine edilen ortodonti tedaviyle düzeltilebilirler.
Ortodonti Bozukluklar Neden Oluşur?
- Zararlı alışkanlıklar nedeniyle (parmak emme, uzun süre emzik kullanma gibi)
- Hatalı fonksiyonlar nedeniyle (ağız solunumu gibi)
- Doğumsal anomaliler nedeniyle (dudak-damak yarığı gibi)
- Diş gıcırdatma veya düşme, çarpma gibi travmalar nedeniyle.
- Kalıtsal etkenlere bağlı olarak.
- Çürük nedeniyle süt dişlerinin erken kaybedilmesi yüzünden.
- Diş gıcırdatma veya düşme, çarpma gibi travmalar nedeniyle.
Ortodonti Tedavi Şekilleri:
- Koruyucu Ortodonti Tedavi:Koruyucu tedavilerde amaç daimî dişlerin düzgün sürebilmeleri için yeterli yeri hazırlamaktadır. Bu amaçta erken kaybedilen süt dişlerinin yerini koruyan yer tutucular hazırlanmaktadır. Ayrıca diş çürüklerine yatkın çocukların pedodontist tarafından takibi önerilmektedir.
- Önleyici Ortodonti Tedavi:Kötü alışkanlıklar; parmak emme, anormal yutkunma gibi faktörlere bağlı gelişebilecek sorunları önlemek veya daimî dişlere yer açmak amacıyla çok çeşitli hareketli aygıtlar hazırlanabilmektedir.
Ortodonti Bozukluklar Neden Tedavi Edilmelidir?
Düzgün diş ve çeneler iyi bir yüz esmediğinin ve güzel bir gülümsemenin ayrılmaz parçasıdır. Aynı zamanda kişinin etkin şekilde ısırıp çiğnemesi ve konuşmasına yardımcı olmaktadır. Dişeti hastalıklarına ve çürüğe yatkınlığı azaltmakta, sağlıklı diş ve dişetlerine katkıda bulunmaktadır. Çene eklemi bozuklukları gibi fonksiyonel sorunların oluşumunu azaltmakta, bu bozuklukların tedavisinin önemli bir parçasını oluşturmaktadır.
Ortodonti tedavi şekilleri:
Sabit Ortodonti Tedavi:Daimî dişler sürdükten sonra ortodonti tedavi artık dişlerin üzerine yapışan ve tedavi süresince çıkarılmayan braketler ve bu braketlerin içinden geçen tellerle yapılmaktadır. Gümüş rengi, altın rengi, şeffaf/diş rengi veya pembe/mavi gibi renkli olabilmektedir. Bazı diş bozuklukları ise dişlerin iç yüzeylerine braket uygulanmasına izin vermekte ve böylece tamamen görünmez olabilmektedir. (lingual ortodonti).
Sabit ortodonti tedavi sağlıklı diş ve dişetlerine sahip her yaşta bireye uygulanabilmektedir. Tedavi ile elde edilen sonuçların korunması için çeşitli pasif aygıt ve dışarıdan görünmeyen tellerle uzun süreli pekiştirme gerektirir.
